Travma Sonrası Stres Bozukluğu

Travma sonrası stres bozukluğu (TSSB) olağan dışı olarak ya da beklenmedik bir şekilde gelişen gerçekleşen olaylarla birlikte kişileri dehşete sokan, çaresiz bırakan ve aşırı korkutan durumlar  sonucunda tetiklenen bir ruhsal bozukluktur. 

Sel, deprem ve yangın gibi doğal afetler, taciz, tecavüz, aile içi şiddet, ölüm, ciddi kazalar ve hastalıklar gibi ruhsal travmaya neden olacak büyük olaylar kişilerde travma sonrası stres bozukluğuna neden olabilir. Bu tarz olayları yaşayan ve  olaylardan büyük oranda etkilenen kişiler günlük hayatlarına ve çevrelerine uyum sağlamakta zorlanabilir. 

Travma sonrası stres bozukluğu belirtilerini gösteren kişilerin en kısa sürede tedavi edilmesi semptomların hafifletilmesi ve kişinin normal hayatına dönmesi açısından önemlidir. 

Travma Sonrası Stres Bozukluğu Belirtileri Nelerdir? 

Travma sonrası stres bozukluğu semptomları ruhsal travma yaratan olayı takip eden bir ay içerisinde çıkar. Ancak bu durum kişiye göre değişiklik gösterebilir ve bazı kişilerde travmatik olaydan aylar sonra belirtiler ortaya çıkabilir.  Travma sonrası stres bozukluğu belirtileri birkaç farklı tipte gözlemlenebilir; Yeniden yaşama (hatırlama), kaçınma ve aşırı uyarılma. 

Kişinin yaşadığı  olayları yeniden zihninde canlandırması ile seyreden yeniden yaşama (hatırlama) belirtileri şunlardır; 

• Çarpıntı
• Terleme 
• Titreme 
• İç sıkıntısı 
• Nefes almada zorluk 

Kişinin kendisine travmatik olayı hatırlatan durumlardan ve konuşmalardan kaçması olarak kendisini gösteren kaçınma belirtileri şunlardır; 

• Travmatik olayı hatırlatan kişilerden kaçınma
• Travmatik olayı hatırlatan düşüncelerden kaçınma 
• Travmatik olayı konuşmaktan kaçınma 
• Travmatik olayı hatırlatan mekanlardan kaçınma 

Büyük ve ruhsal travma yaşayan kişilerin kendini sürekli tetikte hissetmesi ve olayın tekrar yaşanacağı korkusu ile yaşaması ile seyreden aşırı uyarılma durumuna bağlı olarak şu belirtiler görülür; 

• Kolay bir şekilde ürkme 
• Her an tetikte olma 
• Fazla alkol tüketmek
• Aşırı hızlı araba kullanmak
• Uyku sorunları
• Odaklanmada güçlük 
• Öfke patlaması 
• Utanç hissi 
• Saldırgan davranışlar 
• Kendisine zarar verme 

TSSB belirtilerinin şiddeti zaman içerisinde kişinin durumuna bağlı olarak değişebilir. 

Travma Sonrası Stres Bozukluğu Tanısı Nasıl Konur?

Travma sonrası stres bozukluğu belirtisi gösteren kişiler öncelikle fiziksel muayene ve psikolojik değerlendirme sürecinden geçirilir. Kişiye travma sonrası stres bozukluğu teşhisi konulabilmesi için bireyin travmatik bir olaya maruz kaldıktan sonra yaklaşık bir ay boyunca belirtileri gösteriyor olması gerekir. 

TSSB semptomları bir aydan fazla devam ediyorsa ve kişi günlük aktivitelerini yerine getirmekte zorlanıyorsa travma sonrası stres bozukluğu tanısı konulabilir. 

Travma Sonrası Stres Bozukluğu Nasıl Tedavi Edilir?

Travma sonrası stres bozukluğu tedavisinde öncelikli olarak psikoterapi uygulamaları kullanılır. Belirtileri ağır şekilde yaşayan hastalarda ek olarak medikal tedaviden de yararlanılır. TSSB tedavisinde genellikle bilişsel davranışçı terapi (BDT) kullanılır fakat EMDR de travma sonrası stres bozukluğu tedavisinde tercih edilen etkili psikoterapi tekniklerinden biridir. 

Travma sonrası stres bozukluğu tedavisi için kliniğimizde öncelikli olarak bilişsel davranışçı terapi olmak üzere farklı terapi yaklaşımları kullanılır. Şiddetli TSSB belirtileri gösteren kişilerin tedavi planına ise psikoterapiye ek olarak ilaç tedavisi eklenir.